II fəsil. Ekstradisiya ilə bağlı məhdudiyyətlər

 

Maddə 3. Ekstradisiyadan imtinanın əsasları
3.1. Şəxsin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edilir:
3.1.1. barəsində sorğu edilən şəxs onun verilməsi haqqında məsələ həll edildiyi zaman Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olduqda;
3.1.2. verilməsi haqqında sorğu edilən şəxsə Azərbaycan Respublikası ərazisində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada siyasi sığınacaq verildikdə;
3.1.3. verilməsi haqqında sorğu edilən şəxsin törətdiyi və verilməyə əsas olan əməl Azərbaycan Respublikası tərəfindən siyasi xarakterli cinayət sayıldıqda;
3.1.4. verilməyə əsas olan cinayət Azərbaycan Respublikası ərazisində törədildikdə;
3.1.5. şəxsin verilməsinə əsas olan cinayətə görə Azərbaycan Respublikasının ərazisində qanuni qüvvəyə minmiş hökm və ya cinayət təqibinə xitam verilməsi haqqında qərar olduqda;
3.1.6. Azərbaycan Respublikasının və ya sorğu edən xarici dövlətin cinayət qanunvericiliyinə əsasən, cinayət məsuliyyətinə cəlbetmə, yaxud ittiham hökmünün icrası müddətləri keçdikdə;
3.1.7. şəxsin verilməsinə əsas olan cinayət sorğu edən xarici dövlətin qanunvericiliyində hərbi xidmət əleyhinə cinayət kimi nəzərdə tutulduqda və hərbi xidmətlə bağlı olmayan başqa cinayətin tərkibini yaratmadıqda;
3.1.8. cinayət törətmiş şəxslərin verilməsi ilə bağlı sorğu edən xarici dövlət tərəfindən qarşılıqlı yardım prinsipinə riayət olunmadıqda;
3.1.9. Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsinə müvafiq olaraq cinayət xüsusi ittiham qaydasında (zərər çəkmiş şəxsin şikayəti əsasında) təqib edildiyi halda.
3.2. Şəxsin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edilə bilər:
3.2.1. şəxsin verilməsinə əsas olan cinayətə görə sorğu edən xarici dövlətin qanunvericiliyi ilə ölüm cəzası nəzərdə tutulduqda;
3.2.2. verilməsi nəticəsində sorğu edilən şəxsin sorğu edən dövlətdə işgəncələrə, yaxud qəddar, qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftara, yaxud cəzaya məruz qalacağını güman etməyə kifayət qədər əsaslar olduqda;
3.2.3. verilməsi nəticəsində sorğu edilən şəxsin irqinə, milliyyətinə, dilinə, dininə, vətəndaşlığına, siyasi baxışlarına və ya cinsinə görə təqibə məruz qalmasını və ya ədalətli məhkəməyə olan hüququnun kobud surətdə pozulmasını güman etməyə kifayət qədər əsaslar olduqda;
3.2.4. şəxsin verilməsinə əsas olan cinayət sorğu edən xarici dövlətin ərazisindən kənarda törədilmişdirsə və bu cinayətə görə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən cinayət təqibi nəzərdə tutulmamışdırsa;
3.2.5. şəxsin verilməsinə əsas olan cinayətlə bağlı həmin şəxs Azərbaycan Respublikası ərazisində cinayət məsuliyyətinə cəlb edildikdə;
3.2.6. şəxsin verilməsinin Azərbaycan Respublikasının suverenliyinə, təhlükəsizliyinə və ya başqa mühüm maraqlarına ziyan vuracağını güman etməyə kifayət qədər əsaslar olduqda;
3.2.7. sorğu edən xarici dövlətin qanunvericiliyinə əsasən şəxsin verilməsinə əsas olan cinayət üzrə dəyişdirilməz ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulduqda.

Qeyd:
1. Bu Qanunun 3.1.3-cü maddəsinin tətbiqi zamanı aşağıdakı əməllər siyasi xarakterli cinayət sayılmır:
a) Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən 9 dekabr 1948-ci il tarixli «Genosid cinayətinin qarşısının alınması və onun cəzalandırılması haqqında» Konvensiyası ilə nəzərdə tutulan insanlıq əleyhinə cinayətlər;
b) 1949-cu il tarixli «Döyüşən silahlı qüvvələrdə yaralıların və xəstələrin vəziyyətinin yaxşılaşdırılması haqqında» Cenevrə Konvensiyasının 50-ci maddəsində, 1949-cu il tarixli «Dənizdə silahlı qüvvələr tərkibində yaralıların, xəstələrin və gəmi qəzasına uğrayanların vəziyyətinin yaxşılaşdırılması haqqında» Cenevrə Konvensiyasının 51-ci maddəsində, 1949-cu il tarixli «Hərbi əsirlərlə rəftar haqqında» Cenevrə Konvensiyasının 130-cu maddəsində, 1949-cu il tarixli «Müharibə zamanı mülki əhalinin qorunması haqqında» Cenevrə Konvensiyasının 147-ci maddəsində nəzərdə tutulan cinayətlər;
c) insan həyatı, sağlamlığı, təhlükəsizliyi və ya azadlığı əleyhinə törədilən ağır və ya xüsusilələ ağır cinayətlər və ya bu cür cinayət törətməyə cəhd, yaxud bu cür cinayətin törədilməsində və ya onun törədilməsinə cəhddə iştirakçılıq;
ç) Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrlə cinayət təqibi nəzərdə tutulan əməllər.
2. Bu Qanunun 3.2.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda şəxs yalnız o zaman verilə bilər ki, sorğu edən dövlət həmin şəxsin barəsində ölüm hökmü çıxararsa onun icra olunmayacağına təminat versin.
3. Bu Qanunun 3.1.1 və 3.2.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda şəxsin verilməsindən imtina edildikdə, sorğu edən dövlətin vəsatətinə uyğun olaraq həmin şəxs Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna bilər.
Maddə 4. Verilən şəxsin cinayət təqibinin hüdudları
4.1. Xarici dövlətin sorğusuna əsasən verilən şəxs yalnız onun verilməsinə əsas olan cinayətin törədilməsinə görə həmin dövlətin qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada təqib edilə bilər.
4.2. Verilən şəxs verilmədən əvvəl törətdiyi və verilməyə əsas olmayan cinayətə görə Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının [Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi] razılığı olmadan məsuliyyətə cəlb oluna, yaxud üçüncü dövlətə verilə bilməz.
Verilmə haqqında sorğuda nəzərdə tutulmayan əmələ görə şəxsin cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmasına yalnız bu Qanunun 2-ci maddəsinin tələbləri nəzərə alınmaqla razılıq verilə bilər.
4.3. Verilən şəxs cəza çəkdikdən, yaxud qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş əsaslara görə cəza çəkməkdən azad edildikdən qırx beş gün sonra sorğu edən dövlətin ərazisini tərk etmədikdə, yaxud həmin ərazini tərk etdikdən sonra oraya könüllü qayıtdıqda, onun cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsinə, yaxud üçüncü dövlətə verilməsinə Azərbaycan Respublikasının razılığı tələb olunmur. Verilən şəxsin üzürlü səbəblərdən sorğu edən dövlətin ərazisini tərk edə bilmədiyi vaxt göstərilən müddətə daxil edilmir.